Κυριακή 5 Ιανουαρίου 2014

Τα σφαιρωτά αστρικά σμήνη

 Τα σφαιρωτά σμήνη είναι πυκνές συγκεντρώσεις αστεριών με σφαιρικό ή σχεδόν σφαιρικό σχήμα, που περιφέρονται γύρω από το κέντρο ενός γαλαξία, ως δορυφόροι. 
Οι αστέρες που αποτελούν τα σφαιρωτά σμήνη είναι ισχυρώς δεσμευμένοι από τη βαρύτητα του κάθε σμήνους, πράγμα που δίνει στα σμήνη αυτά το σφαιρικό τους σχήμα και σχετικώς υψηλές αριθμητικές πυκνότητες αστέρων στην κεντρική τους περιοχή. 
Στο Γαλαξία μας υπάρχουν περίπου 150-158 σφαιρωτά σμήνη, ενώ άλλα 10 ως 20 πιστεύεται ότι δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμα.
Τα σφαιρωτά σμήνη συνήθως αποτελούνται από μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ως 2 εκατομμύρια αστέρες μεγάλης ηλικίας και χαμηλής περιεκτικότητας σε μέταλλα. Όσον αφορά στην αριθμητική πυκνότητα των αστέρων, κατά μέσο όρο στην περιφέρεια είναι 14 αστέρες ανά κυβικό έτος φωτός, αλλά στην κεντρική περιοχή αυτή η πυκνότητα αυξάνεται σε 4.000 ως 35.000 αστέρες ανά κυβικό έτος φωτός.
Ένα από τα παλαιότερα γνωστά σφαιρωτά σμήνη με ηλικία περίπου 13,2 δισεκατομμύρια έτη φωτός είναι το Μεσιέ 15. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 33.600 ετών φωτός στον αστερισμό Πήγασος. Είναι ένα από τα λαμπρότερα του Γαλαξία, έχει διάμετρο 175 έτη φωτός, περιέχει περισσότερα από 100.000 αστέρια και με εξαιρετικές συνθήκες είναι ορατό με γυμνό μάτι. Έχει φωτεινότητα 360.000 φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο.
Ένα από τα πυκνότερα σφαιρωτά σμήνη είναι το Μεσιέ 80, σε απόσταση περίπου 32.600 ετών φωτός στον αστερισμό Σκορπιός. Έχει διάμετρο περίπου 95 έτη φωτός και αποτελείται από περίπου 100.000 άστρα. Μπορεί να παρατηρηθεί με ερασιτεχνικά τηλεσκόπια μεσαίας ισχύος σαν μία μπάλα φωτός, η σαν κομήτης χωρίς ουρά.
Το Ωμέγα Κενταύρου είναι το μεγαλύτερο και το λαμπρότερο σφαιρωτό σμήνος του Γαλαξία μας. Περιέχει περισσότερους από 1 εκατομμύριο αστέρες και είναι ορατό με γυμνό μάτι. Η πραγματική του διάμετρος υπολογίζεται στα 140 έτη φωτός με την απόστασή του από τη Γη να εκτιμάται στις 15.800 έτη φωτός.
Το δεύτερο λαμπρότερο σφαιρωτό σμήνος του Γαλαξία μας είναι το 47 Tucanae. Βρίσκεται στο αστερισμό Tucana σε απόσταση περίπου 16.700 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Είναι γνωστό για το γεγονός ότι έχει πολύ φωτεινό και πυκνό πυρήνα. Περιέχει εκατομμύρια αστέρια και είναι ορατό με γυμνό μάτι.
Το Σφαιρωτό Σμήνος του Ηρακλή είναι ένα από τα πιο γνωστά και αξιοσημείωτα σφαιρωτά σμήνη στο βόρειο ουράνιο ημισφαίριο και βρίσκεται  σε απόσταση περίπου 25.000 ετών φωτός στον αστερισμό Ηρακλής. Το Μεσιέ 13, όπως είναι γνωστό, έχει διάμετρο περίπου 150 έτη φωτός και αποτελείται από 300.000 άστρα, περίπου. Έχει ηλικία περίπου 14 εκατομμύρια έτη.
Δείτε μερικές ακόμα εντυπωσιακές φωτογραφίες από διάφορα αστρικά σμήνη.









Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου