Η επένδυση επιφανειών με μικρές, συνήθως τετράγωνες, ψηφίδες από φυσικά πετρώματα ή υαλόμαζα, είναι η τεχνική του ψηφιδωτού. Τα παλαιότερα σωζόμενα ψηφιδωτά χρονολογούνται στον 8ο π.Χ. αιώνα.
Τη μεγάλη τους ακμή γνωρίζουν οι ψηφιδωτές διακοσμήσεις κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι Βυζαντινοί εκτός από επιδαπέδια και επιτοίχια ψηφιδωτά έφτιαχναν και φορητές ψηφιδωτές εικόνες.
Δείτε κάποια παραδείγματα περίτεχνα διακοσμημένων επιφανειών με την εξαιρετική αυτή τεχνική του ψηφιδωτού.
Η Μονή του Δαφνίου, Ελλάδα
Τη μεγάλη τους ακμή γνωρίζουν οι ψηφιδωτές διακοσμήσεις κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι Βυζαντινοί εκτός από επιδαπέδια και επιτοίχια ψηφιδωτά έφτιαχναν και φορητές ψηφιδωτές εικόνες.
Δείτε κάποια παραδείγματα περίτεχνα διακοσμημένων επιφανειών με την εξαιρετική αυτή τεχνική του ψηφιδωτού.
Η Μονή του Δαφνίου, Ελλάδα
Η Μονή Δαφνίου είναι ένα από τα αριστουργήματα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ιδιαίτερα φημισμένη για τα όμορφα εσωτερικά ψηφιδωτά της. Βρίσκεται στο Χαϊδάρι, 11 χλμ. από το κέντρο της Αθήνας, νότια της λεωφόρου Αθηνών στο ομώνυμο δάσος και κοντά στην Ιερά Οδό που οδηγεί στην Ελευσίνα. Από το 1990 αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.
Η μονή ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα πάνω στα ερείπια του ναού του Δαφναίου Απόλλωνα, ο οποίος είχε καταστραφεί από του Γότθους το 395. Κάποιοι κίονες ιωνικού ρυθμού του αρχαίου ναού χρησιμοποιήθηκαν και πάλι. Σήμερα έχει διασωθεί μόνο ένας, ενώ οι υπόλοιποι μεταφέρθηκαν στο Λονδίνο από το Λόρδο Έλγιν.
Ο κυρίως ναός είναι ένα βυζαντινό μνημείο του 11ου αιώνα. Σώζονται ψηφιδωτά, τα καλύτερα διατηρημένα της πρώτης περιόδου (Δυναστεία Κομνηνών, 1100 περίπου), που αντιπροσωπεύεται από την αυστηρή και ιερατική απεικόνιση του Παντοκράτωρα Χριστού στο εσωτερικό του τρούλου, κύριο χαρακτηριστικό της Μακεδονικής εποχής.
Ο Άγιος Γεώργιος, Ιορδανία
Η Μάνταμπα της Ιορδανίας είναι μια μικρή πόλη, γνωστή ως η «Πόλη των Ψηφιδωτών", λόγω των πολλών βυζαντινών ψηφιδωτών, που έχουν αποκαλυφθεί στην πόλη. Το πιο γνωστό απ' όλα είναι ο ψηφιδωτός χάρτης της Μάνταμπα. Πρόκειται για ένα χάρτη της Μέσης Ανατολής, ο οποίος βρίσκεται στην βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.
.jpg/800px-Madaba08(js).jpg)
Μέρος του χάρτη περιλαμβάνει την παλαιότερη σωζόμενη χαρτογράφηση των Αγίων Τόπων και ιδιαίτερα της Ιερουσαλήμ. Ο χάρτης χρονολογείται από τον 6ο αιώνα. Το ψηφιδωτό έγινε από άγνωστους καλλιτέχνες στο πάτωμα της εκκλησίας, πιθανώς για τη χριστιανική κοινότητα της Μάνταμπα.
Το ψηφιδωτό βρίσκεται στην αψίδα της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου. Ο χάρτης δεν είναι προσανατολισμένος προς το βορρά, όπως οι σύγχρονοι χάρτες, αλλά ανατολικά προς τον βωμό με τέτοιο τρόπο ώστε η θέση των τοποθεσιών στο χάρτη να συμπίπτει με τις πραγματικές κατευθύνσεις της πυξίδας. Αρχικά, μετρήθηκε 21 επί 7 μέτρα και περιείχε πάνω από δύο εκατομμύρια ψηφίδες. Οι σημερινές διαστάσεις του είναι 16 επί 5 μέτρα.
Η Ροτόντα, Ελλάδα
Το παλαιότερο μνημείο στη Θεσσαλονίκη, η Ροτόντα (επίσης γνωστή και ως Άγιος Γεώργιος ) είναι ένα τεράστιο, θολωτό στρογγυλό κτίσμα του 4ου αιώνα, το οποίο προοριζόταν για μαυσωλείο του Καίσαρα Γαλέριου. Εξαιτίας του θανάτου του Γαλέριου το 311 μ.Χ., η Ροτόντα έμεινε κενή χωρίς χρήση. Στα τέλη του 1ου αιώνα, επί Θεοδοσίου του Μεγάλου έγινε χριστιανικός ναός. Νομίζεται ότι ο αρχικός του σκοπός ήταν για να χρησιμεύσει ως βαπτιστήριο των Χριστιανών στην Θεσσαλονίκη.
Οι αγιογραφίες είναι από τις αρχές του 5ου αιώνα, διότι οι εικονιζόμενοι άγιοι μαρτύρησαν όλοι μέχρι της εποχής του Διοκλητιανού και του Μαξιμιανού. Οι αγιογραφίες διασώζονται σήμερα μόνο κάτω από τον θόλο, ενώ οι υπόλοιπες καταστράφηκαν όταν ο ναός μεταβλήθηκε από τους Τούρκους σε μωαμεθανικό τέμενος από τον Σεΐχη Σουλεϊμάν Χορτατζή Εφέντη το 1590. Τότε έγινε και η προσθήκη του μιναρέ. Ροτόντα ονομάστηκε από το κυκλικό της σχήμα, ενώ το όνομα Άγιος Γεώργιος πήρε από το γειτονικό ομώνυμο εκκλησάκι. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο και αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.
Το Μουσείο Μωσαϊκών, Τουρκία
Κατά τη διάρκεια εκτεταμένων ανασκαφών στο παζάρι Arasta στην πλατεία Σουλτάν Αχμέτ κατά το 1935-1938 και 1951-1954, ανακαλύφθηκε μια σειρά ψηφιδωτών, τα οποία χρονολογούνται πιθανώς από την εποχή του βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α'.
Τα ψηφιδωτά διακοσμούσαν την περίστυλη αυλή του Μεγάλου Παλατιού της Κωνσταντινούπολης, της οποίας η επιφάνεια ήταν 1872 m². Στη συλλογή αυτή των ψηφιδωτών απουσιάζουν τα θρησκευτικά σχέδια και κυριαρχούν σκηνές της καθημερινής ζωής, κυνηγιού, μυθικών και φανταστικών τεράτων. Δεν είναι τόσο διάσημα όσο αυτά της Αγίας Σοφίας, αλλά παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την ζωντάνια και την ποικιλία τους.
Η Εκκλησία του Πολλαπλασιασμού, Ισραήλ
Η Εκκλησία του πολλαπλασιασμού των άρτων και των ψαριών είναι μία Ρωμαιοκαθολική εκκλησία, η οποία βρίσκεται στην Tabgha, στη βορειοδυτική ακτή της Θάλασσας της Γαλιλαίας στο Ισραήλ. Η εκκλησία είναι σύγχρονη, βρίσκεται όμως στη θέση δύο εκκλησιών του 4ου και 5ου αιώνα.
Φωτογραφία David Shankbone
Η Εκκλησία του πολλαπλασιασμού των άρτων και των ψαριών είναι μία Ρωμαιοκαθολική εκκλησία, η οποία βρίσκεται στην Tabgha, στη βορειοδυτική ακτή της Θάλασσας της Γαλιλαίας στο Ισραήλ. Η εκκλησία είναι σύγχρονη, βρίσκεται όμως στη θέση δύο εκκλησιών του 4ου και 5ου αιώνα.
Η πρώτη αρχαιολογική έρευνα διεξήχθη το 1892, ενώ πλήρεις ανασκαφές άρχισαν το 1932. Οι ανασκαφές αποκάλυψαν ψηφιδωτά δάπεδα εκκλησίας του 5ου αιώνα, η οποία είχε χτιστεί πάνω στα θεμέλια άλλης μικρότερης εκκλησίας του 4ου αιώνα. Είναι πιθανό ότι εδώ ήταν ο τόπος του θαύματος του Ιησού, της σίτισης πέντε χιλιάδων ανθρώπων με τον πολλαπλασιασμό πέντε ψωμιών και δύο ψαριών.
Φωτογραφία jba_asia
Τα ψηφιδωτά απεικονίζουν φυτά και πουλιά της Γαλιλαίας, ενώ ιδιαίτερη θέση έχει το άνθος του λωτού. Τα ψηφιδωτά που βρέθηκαν μπροστά στο βωμό απεικονίζουν δύο ψάρια και ανάμεσά τους ένα καλάθι που περιέχει καρβέλια ψωμί.
Φωτογραφία jba_asia
Φωτογραφία thegreengroup
Τα ψηφιδωτά απεικονίζουν φυτά και πουλιά της Γαλιλαίας, ενώ ιδιαίτερη θέση έχει το άνθος του λωτού. Τα ψηφιδωτά που βρέθηκαν μπροστά στο βωμό απεικονίζουν δύο ψάρια και ανάμεσά τους ένα καλάθι που περιέχει καρβέλια ψωμί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου