Σάββατο 3 Μαΐου 2014

Οι τουλίπες της Ελλάδας

Σύμφωνα με έναν μύθο, κάποτε στην Ανατολή ήταν ένας Πέρσης πρίγκιπας που τον έλεγαν Φαράχ. Ήταν πολύ ερωτευμένος με τη Σχιρίν. Μια μέρα η αγαπημένη του σκοτώθηκε και τότε ο Φαράχ έπεσε με το άλογό του σε έναν γκρεμό θέλοντας να αυτοκτονήσει. Το αίμα του απλώθηκε στο έδαφος και κάθε σταγόνα του έγινε τουλίπα. Από εκείνη την στιγμή η τουλίπα έγινε το έμβλημα της απόλυτης αγάπης.  Κατά την ελληνική μυθολογία, η Γαία για να ευλογήσει το γάμο του Δία με την Ήρα, πρόσταξε να φυτέψουν κόκκινες τουλίπες στον κήπο των Εσπερίδων.
Η Ολλανδία ονομάζεται "χώρα της τουλίπας", όμως η καλλιέργειά της  ξεκίνησε στην Περσία, πιθανώς τον 10ο αιώνα. Το 1594 θεωρείται η ημερομηνία της πρώτης ανθοφορίας τουλίπας στην Ολλανδία. Σήμερα, μεγάλες οργανωμένες καλλιέργειες του φυτού βρίσκονται στην Ολλανδία, που καλύπτουν τεράστιες εκτάσεις. Στη χώρα μας φυτρώνουν τουλάχιστον εννέα είδη τουλίπας. Στην Χίο φύονται τέσσερα είδη τουλίπας, τα τρία από τα οποία φύονται αποκλειστικά στην Χίο. Στην Κρήτη συναντάμε πέντε είδη. 

Στη φωτογραφία βλέπετε τις πανέμορφες τουλίπες saxatilis, στο οροπέδιο του Ομαλού στην Κρήτη. Είναι μία από τις αυτοφυείς τουλίπες της Κρήτης και τη συναντάμε και στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.Φυτρώνει σε βραχώδεις βουνοπλαγιές αλλά και σε καλλιεργούμενα χωράφια, σε μεγάλους πληθυσμούς.
Η πιο όμορφη ελληνική τουλίπα θεωρείται ότι είναι η τουλίπα η κυματόφυλλος (Tulipa undulatifolia). Τα άνθη της έχουν σχήμα κουδουνιού και εσωτερικά έχουν βαθύ πορφυρό χρώμα με μία στενή ζώνη χρυσοκίτρινου χρώματος. Βρίσκεται σε περιοχές της Πελοποννήσου και στην κεντρική Ελλάδα. Ονομάζεται και Τουλίπα η βοιωτική (Tulipa boeotica).
Η πιο κοινή τουλίπα στη χώρα μας είναι η  Τουλίπα η νότια (Tulipa australis). Έχει στενά φύλλα και χρυσοκίτρινα εσωτερικά άνθη, που εξωτερικά μερικές φορές ροδίζουν. Ανθίζει κατά τους μήνες Απρίλιο-Ιούνιο σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές.
Η τουλίπα της Κρήτης (Tulipa cretica) είναι ένα φυτό που φτάνει σε ύψος τα 15 εκατοστά. Έχει 2-3 λεία φύλλα επίπεδα, ενώ τα άνθη της είναι λευκά με ροζ άκρες. Βρίσκεται σε όλες τις περιοχές της Κρήτης, κυρίως σε βουνά, αλλά και σε χαμηλότερα ημιορεινά.
Στη Χίο, οι ντόπιοι αποκαλούν τις τουλίπες, λαλάδες. Στο νησί φύονται τέσσερα είδη τουλίπας, τα τρία από τα οποία φύονται αποκλειστικά στην Χίο. Τις συναντάμε κυρίως στο κεντρικό και ίσως και στο νοτιοανατολικό μέρος του νησιού. Μαζί με την κυματόφυλλη τουλίπα, που ανάφερα παραπάνω, τα υπόλοιπα είδη της Χίου είναι:

Η Tulipa praecox ή τουρκολαλάς, με έντονο κόκκινο χρώμα. Ονομάζεται και "μαλλιαρή τουλίπα", γιατί ο βολβός της εσωτερικά έχει μαλλιαρούς χιτώνες, που την προστατεύουν από το κρύο.
η Tulipa agenensis ή φραγκολαλάς, ένα είδος με κόκκινα άνθη που στο εσωτερικό τους έχουν μαύρα στίγματα και κίτρινες ραβδώσεις
η Tulipa clusiana ή λαλαδάκι πολίτικο ή βαβιλούσικο, μια μικρόσωμη τουλίπα με λευκά άνθη με έντονες εξωτερικές ραβδώσεις πορφυρού χρώματος. Έρχεται από την Περσία, και είναι σπάνιο είδος. Σπάνια συναντώνται πάνω από τρεις λαλάδες μαζί. Το φυτό κινδυνεύει από εξαφάνιση, λόγω της υπερβολικής εξόρυξης των βολβών.
Στην Πελοπόννησο συναντάμε την κιτρινοπορτοκαλί τουλίπα στον Μαλέα και στο Χιονοβούνι, η οποία μοιάζει με φλόγα και την λέμε "φαναράκι". 

Η Tulipa doerfleri είναι ένα ακόμα είδος της Κρήτης. Μια κατακόκκινη τουλίπα που φυτρώνει σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις στον κάμπο  της Γιους, ενώ απαντάται σε μικρούς  πληθυσμούς και σε άλλες περιοχές τριγύρω,  σε υψόμετρο 400-750 μ. 
Η Tulipa bakeri είναι ενδημική στην Κρήτη και φύεται σε βραχώδεις πλαγιές σε υψόμετρο 650-2200 μέτρα. Μοιάζει με την Tulipa saxatilis, αναπτύσσεται όμως σε μεγαλύτερα υψόμετρα.
Η κόκκινη τουλίπα Γουλιμή (Tulipa goulimyi) είναι εξαιρετικά σπάνια στην Κρήτη, καθώς ο μόνος πληθυσμός της περιορίζεται σε μια μικρή περιοχή στη χερσόνησο της Γραμβούσας. Ο πληθυσμός της Κρήτης έχει συρρικνωθεί πάρα πολύ κυρίως λόγω των καλλιεργειών, αλλά και το κόψιμο από περαστικούς. Είναι είδος που απειλείται με εξαφάνιση.
Πηγές  1 2 3 4 5 6 7

2 σχόλια:

  1. Κριμα που δεν φυτρωνουν και στην περιοχη μου τουλιπες θα ηταν πολυ ωραιος ο τοπος αν φυτρωναν στα χωραφια και στις ακρες των δρωμων.Ομως στην περιοχη μου στην Νοτια Ευβοια υπαρχουν αγρια ναρκισσοι που τους λεμε μεργιζα ειναι τα 2 ειδη narcissus paperaceus και narcissus tazetta,ακομα φυτρωνουν αγρια κυκλαμινα cyclamen grecun , αγριες ανεμωνες anemone coronaria και anemone pavonina ,αγριος κροκος crocus sativus ,ρουμουλεα,ιριδα iris tuberosa και iris germanica white ,σερνικοβοτανο ή ορχιδεα που φτιαχνουν το σαλεπι και ανθιζει την ανοιξη και πολλα αλλα βολβωδη φυτα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. εγω καταγομαι απο την Λακωνια και εχουμε Τουλιπες Γουλιμη. Ειμαι και μελος του ομωνυμου συλλογου

    ΑπάντησηΔιαγραφή