Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Δήλος ήταν αρχικά ένα μικρό πλεούμενο νησί, που ονομαζόταν Ορτυγία ή Άδηλος (αόρατη) και έπλεε άσκοπα στο πέλαγος. Όταν η Λητώ, κόρη του Τιτάνα Κόιου, έμεινε έγκυος από το Δία, προκάλεσε την οργή της Ήρας, η οποία την καταδίωκε και δεν μπορούσε να βρει καταφύγιο πουθενά. Τότε ο Δίας παρακάλεσε τον Ποσειδώνα να της προσφέρει καταφύγιο και ο Ποσειδώνας ακινητοποίησε το πλεούμενο νησί με αποτέλεσμα να σχηματιστεί η Δήλος (ορατή). Στη Δήλο βρήκε καταφύγιο η Λητώ και γέννησε τους δύο δίδυμους θεούς, τον Απόλλωνα και την Άρτεμη, δύο από τους πιο σημαντικούς θεούς του Ελληνικού πανθέου. Για το λόγο αυτό η Δήλος αποτελούσε ιερό τόπο κατά την αρχαιότητα.
Οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού, σύμφωνα με τον Θουκυδίδη, ήταν οι Κάρες, που είχαν ως κύρια δραστηριότητά τους την πειρατεία. Το 16ο αιώνα π.Χ. εγκαταστάθηκαν οι Μυκηναίοι κι εκείνη την εποχή άρχισε να αποκτάει η Δήλος ιερό χαρακτήρα. Αργότερα κατοικήθηκε από τους Ίωνες και το νησί έγινε το θρησκευτικό τους κέντρο.
Φωτογραφία raffaXXI
Υπολογίζεται ότι γύρω στο 90 π.Χ. στο μικρό αυτό νησί, που δεν είναι παρά μια κουκκίδα στο χάρτη της Μεσογείου με έκταση 3,4 τετρ. χλμ., κατοικούσαν περίπου 30.000 άνθρωποι, ένας πολύ μεγάλος πληθυσμός για την έκταση του νησιού. Οι Αθηναίοι και οι Ρωμαίοι αποτελούν την πλειονότητα του πληθυσμού. Στη Δήλο όμως κατοικούν άνθρωποι από διάφορες περιοχές-από την Πελοπόννησο, την Κεντρική και Δυτική Ελλάδα, τη Μακεδονία, τα νησιά του Αιγαίου, τη Θράκη και τον Εύξεινο Πόντο, την Ταυρική Χερσόνησο, την Τρωάδα, τη Μυσία, την Αιολίδα, την Ιωνία, τη Λυδία, την Καρία, τη Λυκία, τη Βιθυνία, την Παφλαγονία, τον Πόντο, την Καππαδοκία, την Πισιδία, την Παμφυλία, την Κιλικία, τη Συρία, τη Μηδία, την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Κυρήνη, την Αραβία.
Όλοι αυτοί συνυπάρχουν ειρηνικά, υιοθετούν τον ελληνικό τρόπο ζωής, μιλούν και γράφουν ελληνικά, κατοικούν σε ελληνικά σπίτια, κτίζουν ιερά στα οποία λατρεύουν τους θεούς τους χωρίς κανένα ιδιαίτερο πρόβλημα, εργάζονται και διασκεδάζουν μαζί, ενώ τα παιδιά τους φοιτούν στο ίδιο Γυμνάσιο, παίζουν και γυμνάζονται μαζί στις ίδιες παλαίστρες.
Έτσι για πρώτη ίσως φορά στην ανθρώπινη ιστορία σ’ αυτή τη μικρή γωνιά της γης συνυπάρχουν ειρηνικά όλοι σχεδόν οι λαοί της Μεσογείου. Τα πλοία που έφταναν διαρκώς στα λιμάνια της Δήλου δεν έφερναν μονάχα εμπορεύματα, αλλά και ανθρώπους και νέα και ιδέες από όλες σχεδόν τις παραλιακές πόλεις της Μεσογείου. Ο τότε κόσμος έμοιαζε να είναι μια μικρή γειτονιά γύρω από τη Μεσόγειο που τους ένωνε.
Οι παλιότεροι κάτοικοι της Δήλου έκτισαν (γύρω στο 2.500 π.Χ.) τις ελλειψοειδείς καλύβες τους στην κορυφή του λόφου Κύνθου (113 μ. ύψος), απ' όπου μπορούσαν εύκολα να εποπτεύουν και να ελέγχουν τη μικρή κοιλάδα και τη θάλασσα ολόγυρα. Το Απολλώνιο Ιερό, έφθασε στη μεγαλύτερη ακμή του στη διάρκεια των αρχαϊκών (7ος-6ος αι. π.Χ.) και κλασικών (5ος-4ος αι. π.Χ.) χρόνων. Έλληνες απ’ όλο τον τότε ελληνικό κόσμο συγκεντρώνονταν στο νησί για να λατρέψουν τον θεό του φωτός Απόλλωνα και την δίδυμη αδελφή του Άρτεμη, θεά της Σελήνης.
H πόλη, που σήμερα αντικρίζει ο επισκέπτης, αναπτύχθηκε μέσα σε λίγες δεκαετίες μετά το 166 π.Χ., όταν οι Ρωμαίοι, που ρύθμιζαν πλέον τις τύχες του Αιγαίου, κήρυξαν ατέλεια για το λιμάνι της Δήλου. Πλούσιοι έμποροι, τραπεζίτες και εφοπλιστές απ’ όλο τον τότε γνωστό κόσμο εγκαταστάθηκαν στο νησί προσελκύοντας ένα μεγάλο πλήθος οικοδόμων, τεχνιτών, γλυπτών και ψηφωτών, που έκτισαν γι’ αυτούς πολυτελείς κατοικίες, διακοσμημένες με τοιχογραφίες, ψηφιδωτά δάπεδα και αγάλματα. Το μικρό νησί πολύ σύντομα έγινε το maximum emporium totius orbis terrarum (Festus), δηλαδή το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της οικουμένης.
Ο πλούτος που συγκεντρώθηκε στο νησί και οι φιλικές σχέσεις των Δηλίων με τη Ρώμη ήταν η κύρια αιτία της καταστροφής. Η Δήλος καταστράφηκε και λεηλατήθηκε δυο φορές: το 88 π.Χ. από τον βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη, που ήταν σε πόλεμο με τους Ρωμαίους, και το 69 π.Χ. από τους πειρατές του Αθηνόδωρου, σύμμαχου του Μιθριδάτη. Από τότε το νησί έπεσε σε παρακμή και σταδιακά εγκαταλείφθηκε.
Φωτογραφία Bernard Gagnon
Η Δήλος βρίσκεται στην καρδιά του Αιγαίου, στο κέντρο των Κυκλάδων, που σχηματίζουν κυκλικό χορό γύρω της - "εστία των νήσων" την ονομάζει ο Καλλίμαχος (3ος αι. π.Χ.), δηλαδή βωμό και κέντρο των νησιών. Ο Ποσειδώνας αγκυροβόλησε το πλεούμενο νησί στο απόλυτο κέντρο των τεσσάρων σημείων της πυξίδας σε σχέση με τη θέση του στο Αιγαίο Πέλαγος. Βρίσκεται σχεδόν σε ίση απόσταση με την ηπειρωτική χώρα στα βορειοδυτικά, με τη Χίο και τη Ρόδο προς τα ανατολικά, την Κρήτη στα νότια και την Πελοπόννησο στα δυτικά.
Φωτογραφία Bernard Gagnon
Φωτογραφία Bernard Gagnon
Η αρχαιολογική έρευνα στο νησί ξεκίνησε στα τέλη του 18ου αιώνα. Η Δήλος ανακηρύχθηκε το 1990 μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την Ουνέσκο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου