Σάββατο 19 Απριλίου 2014

Η Καρδιά του Νεολιθικού Όρκνεϊ

Οι Ορκάδες (Orkney) είναι ένα αρχιπέλαγος κοντά στις βόρειες ακτές της Σκωτίας, από τις οποίες απέχει μόλις 16 χιλιόμετρα. Το αρχιπέλαγος αποτελείται από περίπου 70 νησιά, από τα οποία κατοικούνται τα 19. Εδώ, σε αυτά τα νησιά βρίσκεται "Η Καρδιά του Νεολιθικού Όρκνεϊ".

Το όνομα αναφέρεται σε μα σειρά νεολιθικών μνημείων, που από το 1999 ανακηρύχθηκαν από την Ουνέσκο Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Σύμφωνα με την Ουνέσκο: "η ομάδα αυτών των μνημείων συνιστά ένα σημαντικό προϊστορικό πολιτιστικό τοπίο, το οποίο δίνει μια γραφική απεικόνιση της ζωής σε αυτό το απομακρυσμένο αρχιπέλαγος στο βόρειο άκρο της Σκωτίας πριν από 5.000 χρόνια". 

Η Καρδιά του Νεολιθικού Όρκνεϊ αποτελείται από τέσσερα μνημεία, που βρίσκονται στο Μέινλαντ, το μεγαλύτερο νησί των Ορκάδων.:  

Το Ταφικό Μνημείο Maeshowe
Το Maeshowe είναι ένας νεολιθικός τύμβος. Πιθανότατα χτίστηκε γύρω στο 2800 π.Χ. Φαίνεται ως ένας καταπράσινος λοφίσκος, πάνω σε μια επίπεδη πεδιάδα. Αποτελείται από τους νεκρικούς θαλάμους, οι οποίοι είναι χαρακτηριστικοί τον νεολιθικών θαλαμωτών τύμβων και το ταφικό πέρασμα, που επιτρέπει την πρόσβαση σε αυτόν, ενώ είναι καλυμμένος από 30 τόνους ψαμμίτη. 
Ο τύμβος λεηλατήθηκε από τους Βίκινγκς τον 12ο αιώνα οι οποίοι, στο πέρασμά τους, άφησαν γκράφιτι σε ρουνική γραφή στους τοίχους του τύμβου. Υπάρχουν πάνω από τριάντα μεμονωμένες επιγραφές γεγονός που τις καθιστά την μεγαλύτερη συλλογή στον κόσμο.  
Η στέγη του τύμβου καταστράφηκε το 1861 από τους υπερενθουσιώδεις αρχαιολόγους. Ευτυχώς, έκαναν σχετικά λίγη δομική ζημιά και το μνημείο εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει το σχέδιο και την κατασκευή που δεν βρίσκονται πουθενά αλλού στα Βρετανικά νησιά.
Οι Λίθοι του Στέννες  
Standing Stones of Stenness-ένα εντυπωσιακό νεολιθικό μνημείο, το οποίο χρονολογείται από το 3000 π.Χ. τουλάχιστον. Το όνομα προέρχεται από την αρχαία Νορβηγικά και σημαίνει "πέτρινο ακρωτήριο". 
Οι πέτρες είναι λεπτές πλάκες, πάχους περίπου 30 εκατοστών. Τέσσερις από αυτές, ύψους έως 5 μέτρα, ήταν τα αρχικά στοιχεία ενός ελλειπτικά διαμορφωμένου κύκλου 12 λίθων, διαμέτρου 32 περίπου μέτρων, πάνω σε μία υπερυψωμένη βάση διαμέτρου 44 μέτρων που περιβάλλονταν από μια τάφρο.
Μέχρι και τον 18ο αιώνα το μνημείο συσχετιζόταν με παραδόσεις και τελετουργίες, σχετικές τότε με τους Νορβηγικούς θεούς. Το 1814 το επισκέφθηκε ο Ουόλτερ Σκόττ, όμως ένας αγρότης αποφάσισε να αφαιρέσει τις πέτρες, ξεκινώντας το Νοέμβριο του 1814 με την καταστροφή της Λίθου Οντίν. 
Η κίνηση αυτή προκάλεσε κατακραυγή και ο αγρότης σταμάτησε, αφού όμως κατάστρεψε μία πέτρα και ρίχνοντας μία άλλη, η οποία επανατοποθετήθηκε το 1906, κατά τη διάρκεια μίας μερικής, ανακριβούς, επανακατασκευής του κύκλου. Παρόλα αυτά, ακόμα και οι λιγοστοί λίθοι που επέζησαν αρκούν να δημιουργήσουν μία ατμόσφαιρα που προϊδεάζει για το μακρινό παρελθόν.
Ο Κύκλος του Μπρόντγκαρ 
Ένας κύκλος πέτρινων μεγαλίθων, ο οποίος πιστεύεται ότι κατασκευάστηκε γύρω στο 2500 π.Χ. Το κέντρο του κύκλου δεν έχει ανασκαφεί ποτέ από τους αρχαιολόγους. Ο κύκλος έχει διάμετρο 104 μέτρα και είναι από τους μεγαλύτερους που έχουν βρεθεί στην Μεγάλη Βρετανία. Αποτελείται από 60 πέτρες, από τις οποίες οι 27 βρίσκονται ακόμα όρθιες. Οι πέτρες είναι τοποθετημένες σε κυκλική τάφρο βάθους 3 μέτρων και πλάτους 9 μέτρων.
Παρόλο που η ακριβής χρήση του κύκλου του Μπρόντγκαρ δεν είναι γνωστή η εγγύτητά του με τους Λίθους του Στέννες και το Ταφικό Μνημείο Maeshowe, καθώς και το ότι η περιοχή γύρω από το μνημείο είναι γεμάτη από όρθιες πέτρες και κυκλικούς χωμάτινους τύμβους πάνω από προϊστορικούς τάφους, καθιστούν την περιοχή σημαντικό θρησκευτικό και πνευματικό τόπο. 
Νεολιθικός Οικισμός Skara Brae 
Ο αρχαιολογικός χώρος του Σκάρα Μπρε είναι μεγάλος πετρόχτιστος νεολιθικός οικισμός. Αποτελείται από δέκα σπίτια και κατοικούνταν από το 3100 έως το 2500 π.Χ. περίπου. Το επίπεδο συντήρησης είναι εξαιρετικό και αποκαλείται "Πομπηία της Σκωτίας". Πρόκειται για το πλέον ολοκληρωμένο νεολιθικό χωριό της Ευρώπης.
Τα σπίτια χρησιμοποίησαν τη γη για προστασία αλλά, καθώς ήταν βυθισμένα στο έδαφος, χτίστηκαν σε στρώματα προϋπαρχόντων οικιακών απορριμμάτων. Αν και τα απορρίμματα παρείχαν στα σπίτια μικρό βαθμό σταθερότητας, λειτουργούσαν σαν στρώματα μόνωσης ενάντια στο σκληρό χειμερινό κλίμα των Όρκνεϊ. 
Κατά μέσον όρο έχουν εμβαδόν 40 τετραγωνικά μέτρα, αποτελούμενα από ένα μεγάλο τετραγωνικό δωμάτιο που περιέχει μία μεγάλη εστία, που χρησιμοποιούνταν για θέρμανση και μαγείρεμα. Οι κατοικίες περιέχουν πετρόχτιστα έπιπλα, όπως ντουλάπια, καθίσματα, και κιβώτια αποθήκευσης.
Η χρονολόγηση με τη μέθοδο του ραδιενεργού άνθρακα 14 έδειξε ότι ο οικισμός κατοικήθηκε περίπου από το 3100 π.Χ. και για περίπου εξακόσια χρόνια. Το 2500 π.Χ. περίπου, μετά την αλλαγή του κλίματος το οποίο έγινε ακόμα πιο κρύο και υγρό, ο οικισμός εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του.
Τα μνημεία του Orkney απεικονίζουν ένα σημαντικό στάδιο της ανθρώπινης ιστορίας, κατά την οποία χτίστηκαν τα πρώτα μεγάλα τελετουργικά μνημεία. Είναι μαρτυρία για τα πολιτιστικά επιτεύγματα των νεολιθικών λαών της βόρειας Ευρώπης, κατά την περίοδο 3000-2000 π.Χ..
Πηγές 1 2 3 4

1 σχόλιο:

  1. Πολύ ωραίο άρθρο! Πρόκειται για μία πολύ καλή παρουσίαση των αρχαιολογικών μνημείων των νησιών Orkney. Τα μνημεία της αρχαίας Σκωτίας για τα οποία, δυστυχώς, λίγα είναι γνωστά στην Ελλάδα, είναι πραγματικά αξιοθαύμαστα και θυμίζουν και κάπως και κάποια δικά μας. Τις προάλλες μάλιστα διάβασα ένα επίσης πολύ ωραίο άρθρο που αναφερόταν σε όλα αυτά, προσπαθώντας να εξηγήσει τις ομοιότητες αυτές, αλλά και τις άλλες που προκύπτουν από την σύγκριση των αρχαίων κελτικών μύθων με τους αντίστοιχους ελληνικούς... Για όποιον ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα, παραθέτω το παρακάτω link:
    http://paraxenolibrary.blogspot.gr/2014/02/blog-post.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...