Ο Πάρνωνας-ο μεγαλύτερος ορεινός όγκος της Πελοποννήσου

Φωτογραφία  Jean Housen
Ο Πάρνωνας είναι το βουνό που χωρίζει τη Λακωνία από την Αρκαδία. Έχει υψόμετρο 1.940 μέτρα. Η ψηλότερη κορυφή του, η Μεγάλη Τούρλα ή Κρόνιο, έχει υψόμετρο 1.736 μέτρα. Είναι ο μεγαλύτερος ορεινός όγκος της Πελοποννήσου και καταλαμβάνει έκταση 2 εκατομμυρίων στρεμμάτων.  
Καταλήγει στην Λακωνία και απόληξή του είναι το ακρωτήριο Μαλέας. 

Μαλεβός είναι το δεύτερο όνομά του.

Φωτογραφία  Jean Housen
Μερικά από τα πιο όμορφα και γραφικά ορεινά χωριά της Ελλάδας βρίσκονται στις πλαγιές του, όπως οι Καρυές, τα Βρέσθενα, το Πολύδροσο, το Γεράκι και ο Άγιος Δημήτριος.

Στα μετακατοχικά χρόνια, οι κάτοικοι των χωριών μετακινούνταν και κατέβαιναν στα χωριά του Έλους για εργασία. Σήμερα τα χωριά του έχουν ερημώσει και μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες έχουν ζωή.

Η Ιερά Μονή της Παναγίας Ελώνης είναι ο συνδετήριος κρίκος Έλους και Πάρνωνα, καθώς η ονομασία της Μονής πηγάζει από την ονομασία του Έλους.

Φωτογραφία  Jean Housen
Η Ιερά Μονή της Παναγίας Ελώνης

Ο Πάρνωνας διαθέτει αρκετές ψηλές κορυφές, με υψόμετρο άνω των 1.700 μέτρων, όπως το Ψάρι, ο Προφήτης Ηλίας, η Γαιτανόρραχη και η Κορομπηλιά, καθώς και η χαμηλότερη Κουλοχέρα.

Φωτογραφία  zerma

Φωτογραφία  taver
Το χωριό Καστάνιτσα

Φωτογραφία  Leventia
Το χωριό Καρυές
Έχει άγρια φυσική ομορφιά και έντονο διαμελισμό. Αναρίθμητες βουνοκορφές, κοιλάδες και οροπέδια, απείρου κάλλους φαράγγια, πυκνή βλάστηση και δάση.

Φημιζόταν από τα παλιά χρόνια για τα εκτεταμένα δάση του. Βέβαια, η μακρόχρονη ανθρώπινη παρουσία έχει αλλοιώσει σημαντικά την αρχική φυσιογνωμία της περιοχής, όμως η βλάστηση, οι τύποι οικοτόπων και η χλωρίδα διατηρούν, ακόμα και σήμερα, υψηλή οικολογική αξία.

Φωτογραφία  pxatzis

Στην περιοχή του Πάρνωνα υπάρχουν περισσότεροι από 15 τύποι οικοτόπων. Μερικοί από αυτούς είναι μοναδικοί ή ιδιαίτερα αξιόλογοι για τον ελλαδικό και τον ευρωπαϊκό χώρο, όπως είναι οι εκτεταμένες δασικές εκτάσεις με μαύρη πεύκη, τα δάση με δενδροκέδρο στη Μονή Μαλεβής, οι καστανεώνες στην Καστάνιτσα, η παράκτια λίμνη του Μουστού νότια του Άστρους, η χαράδρα του Δαφνώνα κ.ά.

Η περιοχή κρύβει έναν ανεκτίμητο χλωριδικό πλούτο. Λόγω του έντονου διαμελισμού του βουνού, των ιδιόμορφων κλιματικών συνθηκών και της γεωλογικής ιστορίας του έχουν δημιουργηθεί οικολογικές συνθήκες ιδανικές για την ανάπτυξη πολλών και διαφορετικών φυτών.

Φωτογραφία  pxatzis

Δεν έχει γίνει ακόμα πλήρης και συστηματική καταγραφή των φυτών του. Μέχρι στιγμής έχει δημιουργηθεί ένας κατάλογος με 900-1.000 είδη και υποείδη φυτών.

Ανάμεσα σε αυτά έχουν καταγραφεί 113 είδη σπάνιων φυτών, από τα οποία μερικά είναι ενδημικά του Πάρνωνα.
Ο δενδρόκεδρος και το θάλικτρο το ανατολικό είναι τα πιο σημαντικά από τα σπάνια είδη του Πάρνωνα. Επίσης σπάνια είδη είναι ο αστράγαλος ο γαλακτώδης, το ηλιάνθεμο των Απέννινων, ο ίταμος κ.ά.

Φωτογραφία  Nick Turland
Κυκλάμινο το Πελοποννησιακό, τοπική ποικιλία του Πάρνωνα 

Όσον αφορά στην πανίδα του βουνού, η συνεχής παρουσία του ανθρώπου έχει οδηγήσει στη σταδιακή εξαφάνιση αρκετών ειδών και προπάντων μεγάλων θηλαστικών.

Υπάρχουν 12 είδη θηλαστικών (λαγός, αλεπού, ασβός, κουνάβι, νυφίτσα, τρωκτικά, νυχτερίδες και τσακάλια, τα οποία είναι απειλούμενα), 217 είδη ορνιθοπανίδας, 2 είδη ιχθυοπανίδας, 20 είδη ερπετών, 6 είδη αμφιβίων και 17 είδη ασπόνδυλων.

Από τα 217 είδη ορνιθοπανίδας τα 53 είδη είναι απειλούμενα ή και προστατευόμενα. Τα πιο σπάνια είναι: ο χρυσαετός, ο τσίφτης, ο σταυραετός, η χιονάδα κ.ά.

Φωτογραφία  Martin Mecarowski
Χρυσαετός

Φωτογραφία  Orchi
Η μεσογειακή χελώνα

Περιοχές του βουνού, όπως η περιοχή του παράλιου Άστρους και η λίμνη Μουστός, η Μονή Ελώνης και η Χαράδρα Λεωνιδίου, η περιοχή της Μονής Μαλεβής κ.ά., έχουν ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο "NATURA 2000".

Φωτογραφία  pxatzis

Φωτογραφία taver

Πηγές  1  2  3