Όμορφος κόσμος, μαγικός: Το δάσος Bialowieza-ένας φυσικός παράδεισος

Σάββατο 21 Ιουλίου 2012

Το δάσος Bialowieza-ένας φυσικός παράδεισος

Το δάσος Bialowieza είναι ένα αρχαίο δάσος στα σύνορα της Πολωνίας με τη Λευκορωσία. Χρονολογείται από το 8.000 π.Χ. και είναι ένα από τα μεγαλύτερα εναπομείναντα τμήματα των αρχέγονων δασών, που κάποτε κάλυπταν μεγάλο μέρος της Ευρώπης.

Bialowieza στα πολωνικά σημαίνει "Το δάσος του λευκού πύργου". Το δάσος αποτελεί Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά της ΟΥΝΕΣΚΟ.

Φωτογραφία Rafal N.

Το δάσος της Bialowieza είναι το μοναδικό πεδινό δάσος στην καρδιά της πυκνοκατοικημένης Ευρώπης, καλύπτοντας 1.470 km2, από τα οποία 595 km2 ανήκουν στην Πολωνία. Μια έκταση 103 km2 προστατεύεται θεσμικά και θεωρητικά ως «Εθνικό Πάρκο Bialowieza» της Πολωνίας, ακριβώς όπως οι προστατευόμενες περιοχές «στα χαρτιά» στη χώρα μας, ενώ στην ουσία προστατεύεται (φύλαξη, απαγόρευση ξύλευσης και θήρας) μόνο μια έκταση 47 km2 (το 8% πολωνικού δάσους) από το 1921.

Φωτογραφία Rafal N.

Το δάσος είναι ένα μοναδικό «εργαστήριο» όπου η Φύση εξελίσσεται ανενόχλητη επί εκατομμύρια χρόνια. Ένας παράδεισος με βελανιδιές και πεύκα 600 ετών, 1.600 είδη πεταλούδων, 24 είδη ψαριών, 228 είδη πουλιών και 62 είδη θηλαστικών.

Φωτογραφία Rafal N.

Τεράστια δέντρα ερυθρελάτης, πεύκου και βελανιδιάς 200 - 600 ετών έχουν διατηρηθεί, σε αρχέγονους σχηματισμούς πολλαπλών ορόφων βλάστησης, φιλοξενώντας περίπου 1.000 είδη ανώτερων φυτών και πάνω από 3.600 είδη λειχήνων, μυκήτων και βρυοφύτων.

Φωτογραφία Stormbringer76
Οι μεγάλες αρχαίες βελανιδιές του δάσους έχουν η καθεμιά το δικό της όνομα. Ονόματα όπως: η μεγάλη Mamamuszi, ο βασιλιάς της Nieznanowo, ο αυτοκράτορας του νότου, ο αυτοκράτορας του βορρά, ο σταυρός του νότου, ο φύλακας του Zwierzyniec, η βελανιδιά βαρέλι, η κυρίαρχη βελανιδιά, η βελανιδιά τσάρος και η βελανιδιά Jagiello-η πιο αξιοσημείωτη βελανιδιά του δάσους.

Φωτογραφία Rafal N.
Η εντομολογική ποικιλότητα του δάσους είναι επίσης τεράστια με έναν αριθμό 9.280 ειδών, εκ των οποίων 1.600 είδη πεταλούδων. Συνολικά στο πολωνικό δάσος ενδιαιτούν 228 είδη πουλιών, 62 είδη θηλαστικών, 7 είδη ερπετών, 12 είδη αμφιβίων και 24 είδη ψαριών.

Φωτογραφία Rafal N.

Δασικά πουλιά που ακούγονται πια πολύ σπάνια στα παραγωγικά δάση της Ευρώπης βρίσκουν καταφύγιο μέσα στα εναπομείναντα παρθένα τμήματα του δάσους της Bialowieza, ανοίγοντας τρύπες στα υπερώριμα δέντρα για να φωλιάσουν, όπως ο σπάνιος τριδάχτυλος δρυοκολάπτης (picoides tridactylus), η λευκονωτοτσκικλιτάρα (dendrocopos leucotos) και ένας μεγάλος αριθμός νυχτόβιων πουλιών, συμπεριλαμβανομένης και της πιο μικρής κουκουβάγιας της Ευρώπης - τη σπάνια σπουργιτόγλαυκα (glaucidium passerinum). Το δάσος προσφέρει καταφύγιο και σε είδη εξαιρετικά σπάνια, όπως ο αγριόκουρκος (tetrao urogallus).

Φωτογραφία Rafal N.

Το παρθένο δάσος της Bialowieza είναι σήμερα διάσημο για τον τελευταίο πληθυσμό του ευρωπαϊκού βίσονα (bison bonasus) που διατηρεί, ο οποίος φτάνει τα 300 άτομα στην πολωνική πλευρά, και σχεδόν 600 άτομα συνολικά, είδος που αιώνες πριν αφθονούσε στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Φωτογραφία Frank.Vassen
Ένα άλλο αυστηρά προστατευόμενο σαρκοφάγο είδος με μεγάλες χωρικές απαιτήσεις σε φυσικό βιότοπο, ο ευρωπαϊκός λύγκας (lynx lynx), ζει ακόμη στο δάσος κυνηγώντας κυρίως ζαρκάδια (capreolus capreolus) και ελάφια (cervus elaphus), στην αυστηρά προστατευόμενη περιοχή του δάσους όπου απαγορεύεται το κυνήγι. Άλκες, ζαρκάδια, αγριογούρουνα, λύκοι, αλεπούδες, κουνάβια, ασβοί, βίδρες, ερμίνες, κάστορες και πολλά είδη νυχτερίδας κατοικούν σε αυτή την περιοχή άγριας φύσης.

Φωτογραφία Rafal N.

To δάσος της Bialowieza είναι και ένα φυσικό επιστημονικό εργαστήριο, όπου τα πειράματα συσχέτισης ειδών - περιβαλλοντικών παραμέτρων, πληθυσμιακών αλληλοεξαρτήσεων ειδών, εξέλιξης της φυσικής διαδοχής της βλάστησης πραγματοποιούνται in situ, δίνοντας στην επιστημονική κοινότητα ένα αναντικατάστατο σημείο αναφοράς - οδηγό για τη διαχείριση των οικοσυστημάτων και των φυσικών τους πόρων.