O αυτοκρατορικός πιγκουίνος-ένα υπόδειγμα του ζωικού βασιλείου

Κάθε χειμώνα, στην καρδιά της ανελέητης ερήμου του πάγου της Ανταρκτικής, στο βάθος του πιο αφιλόξενου πεδίου της Γης, λαμβάνει χώρα ένα απίστευτο ταξίδι, σταθερά εδώ και χιλιετίες. Χιλιάδες αυτοκρατορικοί πιγκουίνοι εγκαταλείπουν την ασφάλεια των βαθέων του ωκεανού, το βαθυγάλανο σπίτι τους, σκαρφαλώνουν στην ολόλευκη γη και ξεκινούν το ταξίδι τους προς την απομονωμένη ενδοχώρα, μια περιοχή τόσο ακραία αποτρεπτική, που δε συντηρεί κανενός άλλου είδους ζωή. Στοιχημένοι, οι πιγκουίνοι περπατούν, τυφλώνονται και σκεπάζονται από χιονοθύελλες. Αποφασιστικά συνεχίζουν, οδηγούμενοι από την παντοδύναμη επιθυμία της αναπαραγωγής. Θέλουν να πάνε να γεννήσουν, να εξασφαλίσουν τη συνέχιση του είδους τους.

Ένα πρότυπο ενεργειακής συντήρησης

Ο πιγκουίνος είναι ένα ζώο που έχει την ικανότητα να ρυθμίζει την εσωτερική θερμοκρασία του. Λόγω της υψηλής θερμοκρασίας του αίματος του, έχει τη δυνατότητα να κρατά σταθερή την σωματική του θερμοκρασία ακόμα και στις πιο ακραίες συνθήκες. Αυτό το καταφέρνει, χάρη στη λιπαρή ουσία που εκκρίνει για να στεγανοποιήσει τα φτερά του (είναι σε θέση να απλώσει τη λιπαρή ουσία με το ράμφος του και να δεσμεύσει μεγάλες ποσότητες αέρα μεταξύ της λιπαρής ουσίας και του σώματος, ο όποιος χρησιμεύει ως ένας μονωτής).  Επιπλέον τα ανατομικά και φυσικά χαρακτηριστικά του έχουν αναπτυχθεί, δεδομένου ότι ο πιγκουίνος έχει εξελιχθεί για να εξασφαλίσει τη θερμική ισορροπία του σώματος του.

Ο πιγκουίνος έχει να αντιμετωπίσει τους περιορισμούς τόσο της θαλάσσιας, όσο και της επίγειας ζωής. Ενώ, το υποθαλάσσιο περιβάλλον παραμένει σταθερό, το επίγειο περιβάλλον υπόκειται σε κλιματολογικές αλλαγές. Κατ’ αυτόν το τρόπο δεν είναι περίεργο, το ότι η ζωή του πιγκουίνου είναι μια αδιάκοπη μάχη προσαρμογής μεταξύ κρύου και ζέστης.
Για να αντιμετωπίσει το χειμώνα στο Νότο, ο Αυτοκρατορικός Πιγκουίνος έχει υιοθετήσει κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς, οι όποιοι του εξοικονομούν πολύ ενέργεια. Η πιο εντυπωσιακή προσαρμογή στο περιβάλλον, είναι ο σχηματισμός αγέλης, μέσα στην οποία οι πιγκουίνοι μαζεύονται ο ένας δίπλα στον άλλο και διαμορφώνουν μια πολύ πυκνή ομάδα, έτσι ώστε μόνο οι πλάτες τους να εκτίθενται στον αέρα. Στη συνέχεια υπάρχει εναλλαγή θέσεων, έτσι ώστε αυτοί που είναι στην άκρη του σχηματισμού της πυκνής ομάδας να κινούνται βαθμιαία προς το κέντρο όπου θα προστατευθούν περισσότερο για λίγο, έως ότου βρεθούν στην άκρη και πάλι.

Ένα μοντέλο εγκράτειας και αντοχής

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά του Αυτοκρατορικού Πιγκουίνου είναι η ικανότητα του να επιβιώνει με τα αποθέματα φαγητού που έχει, κατά τη διάρκεια της ιδιότυπης νηστείας του. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου νηστείας, η οποία διαρκεί περίπου 115 ημέρες για το αρσενικό και καλύπτει ολόκληρη τη χρονική περίοδο του κύκλου αναπαραγωγής - τους χορούς ερωτοτροπίας, το ζευγάρωμα, τη γέννηση του αυγού, τη περίοδο επώασης και την εκκόλαψη των νεογνών- κάθε πιγκουίνος μπορεί να χάσει μέχρι και το ένα τρίτο του σωματικού του βάρους.

Ένας μοναδικός τρόπος αναπαραγωγής

Το ζευγάρι κάνει μόνο ένα αυγό, το οποίο επωάζεται έξω από μια φωλιά, κατά τη διάρκεια της πιο ψυχρής περιόδου ολόκληρης της χρονιάς. Αυτή η διαδικασία απαιτεί πολλές εβδομάδες νηστείας και προσπάθειας από τους γονείς. Το αυγό είναι εύθραυστο και δεν πρέπει να έλθει σε επαφή με τον πάγο. Πρέπει να κρατηθεί στην ειδική θήκη επώασης, ειδάλλως μπορεί να παγώσει, να σπάσει ή να εκτεθεί στα αρπακτικά ζώα. Κατά μέσο όρο, μόνον τα δύο τρίτα των αυγών θα εκκολαφθούν. Ο αριθμός των χαμένων αυγών ποικίλει εντυπωσιακά από χρονιά σε χρονιά. 

Ένα πρότυπο μοναδικής κωδικοποίησης

Ένα επιπλέον εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του Αυτοκρατορικού Πιγκουίνου, είναι η δυνατότητα φωνητικής ταυτοποίησης και αναγνώρισης. Όχι μόνο ένα νεογνό μπορεί να αναγνωρίσει τους γονείς του με τραγούδι που διαρκεί μόλις δύο δέκατα του δευτερολέπτου, αλλά μπορεί να το κάνει αυτό τη στιγμή που άλλοι έξι γονείς τραγουδούν γύρω του, με ένταση μέχρι και έξι Ντεσιμπέλ πάνω από αυτή των γονιών του.

Ένα μοντέλο Πίστης

Το ζευγάρι παραμένει πιστό καθ’ όλη τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου. Παρ’ όλ’ αυτά, δεν παραμένει μαζί για μια ζωή. Μόνο μερικές δεκάδες ζευγάρια, θα ξαναενωθούν το επόμενο χειμώνα.

Εμφάνιση

Τα αρσενικά και τα θηλυκά, δεν έχουν σχεδόν καμία ουσιαστική διαφορά, μεταξύ τους. Και τα δύο φτάνουν σε ύψος τα 1,25 μέτρα. Τα αρσενικά ζυγίζουν περίπου 32 κιλά και τα θηλυκά ελαφρώς λιγότερο.

Τροφή

Κυρίως τρώνε μικρά ψάρια, καλαμάρια και καρκινοειδή. Τα ψάρια και τα καλαμάρια πιάνονται με βουτιές 550 μέτρων, κατά τις οποίες οι πιγκουίνοι φτάνουν μέχρι τον πυθμένα της θάλασσας. Μπορούν επίσης να τραφούν με καρκινοειδή που βρίσκονται στην κατώτερη επιφάνεια του θαλάσσιου πάγου. Οι Αυτοκράτορες μπορούν να ταξιδέψουν από 150 μέχρι και 1400 χιλιόμετρα για να βρουν τροφή.

Αναπαραγωγή και Κύκλος Ζωής

Τα πουλιά περνούν τη χρονική περίοδο μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου στη θάλασσα. Επιστρέφουν στις αποικίες τους, το Μάρτιο ή στις αρχές Απριλίου. Η επιστροφή τους συμπίπτει με τη δημιουργία του χειμερινού θαλάσσιου πάγου. Πολύ συχνά, τα πουλιά ταξιδεύουν 50 με 120 χιλιόμετρα πάνω στον πάγο για να φτάσουν στις αποικίες τους. Μεταξύ Μαΐου και αρχών Ιουνίου κλωσούν ένα μεγάλο αυγό. Οι Αυτοκράτορες δεν υπερασπίζονται ούτε τις φωλιές τους, ούτε την περιοχή τους. Οι ενήλικοι συνήθως συναθροίζονται σε μεγάλες ομάδες ή αγέλες, ειδικά κατά τη διάρκεια της επώασης. Μετά από τη γέννηση του αυγού, τα θηλυκά επιστρέφουν στη θάλασσα (περίπου 40 ημέρες μετά από την άφιξή τους στην αποικία) και τα αρσενικά αναλαμβάνουν την ευθύνη καθ’ όλη την περίοδο επώασης του αυγού (περίπου 65 ημέρες). Το ζευγάρι είναι μονογαμικό για ολόκληρη τη διάρκεια της αναπαραγωγής, αλλά η διατήρηση των ζευγαριών μεταξύ των εποχών αναπαραγωγής είναι πολύ χαμηλή (μόλις 15%).
Τα αρσενικά νηστεύουν για περίπου 115 μέρες, από την άφιξη τους στην αποικία μέχρι το τέλος της εποχής της επώασης. Τα νεογνά γεννιούνται σχεδόν αβοήθητα και βασίζονται αποκλειστικά στους γονείς τους για να ζεσταθούν. Η μακρά έκθεσή τους στα φυσικά στοιχεία τις πρώτες εβδομάδες ζωής τους, είναι πιθανό να προκαλέσει το θάνατό τους. 

Μετά την εκκόλαψη, το αρσενικό επωάζει το νεοσσό για περίπου 10 ημέρες, κατόπιν παίρνει σειρά το θηλυκό. Το θηλυκό επιστρέφει στην αποικία μετά από δυο μήνες, περίοδο όπου βρισκόταν στη θάλασσα, και στη συνέχεια και οι δύο γονείς αναλαμβάνουν την επώαση του νεοσσού για 45 με 50 ημέρες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι γονείς κάνουν εναλλασσόμενα ταξίδια στον ωκεανό για να πιάσουν τροφή για το νεοσσό. Εάν το θηλυκό αργήσει να επιστρέψει στην αποικία, το αρσενικό μπορεί να εκκρίνει μια γαλακτώδη ουσία από το λαιμό του για να ταΐσει το νεοσσό έως ότου φτάσει το θηλυκό με τα τρόφιμα (οι νεοσσοί είναι σε θέση να διπλασιάσουν το σωματικό τους βάρος, μόνο μ’ αυτή την τροφή, εάν αυτό είναι απαραίτητο). Οι νεοσσοί αρχίζουν να βγαίνουν έξω από την ειδική θήκη επώασης, μόλις κλείσουν τον πρώτο μήνα ζωής τους.
Όσο μεγαλώνουν, οι νεοσσοί δημιουργούν μεγάλες ομάδες, οι οποίες ονομάζονται «βρεφικοί σταθμοί». Αυτό αρχίζει να συμβαίνει, όταν οι νεοσσοί φτάσουν τις 45 με 50 μέρες ζωής. Μέσα στους «βρεφικούς σταθμούς», δέχονται επισκέψεις από τους γονείς τους, που τους φέρνουν φαγητό. Όταν η άνοιξη επιστρέφει, η συχνότητα των «επισκέψεων τροφής» των γονιών αυξάνεται, γιατί ο θαλάσσιος πάγος μειώνεται και οι πιγκουίνοι δεν αναγκάζονται να ταξιδέψουν τόσο μακριά για να βρουν τροφή.
Οι νεοσσοί αρχίζουν να αλλάζουν δέρμα στις αρχές Νοεμβρίου. Οι ενήλικοι σταματούν να ταΐζουν τα παιδιά τους και αφήνουν την αποικία πριν από την ολοκλήρωση της αλλαγής του δέρματος των νεοσσών. Τελικά, το Δεκέμβρη με αρχές Ιανουαρίου οι νεοσσοί αναχωρούν για το πρώτο τους ταξίδι στη θάλασσα. Σ’ αυτό το σημείο έχουν πια ηλικία περίπου 150 ημερών.

Μόνο το 74% των νεοσσών επιζεί τόσο πολύ. Οι κύριες αιτίες θανάτου είναι η έκθεση τους στις χιονοθύελλες, η έλλειψη τροφής (όταν αδυνατούν να επιστρέψουν οι γονείς τους από το κυνήγι), όταν πέφτουν σε παλιρροιακές ρωγμές πάγου και όταν πέφτουν θύματα των αρπακτικών πουλιών. Όταν μεγαλώσουν οι νεοσσοί κινδυνεύουν από τα Ανταρκτικά αρπακτικά πουλιά skuas, από τους θαλάσσιους ελέφαντες και από τις φάλαινες δολοφόνους. Οι δύο τελευταίοι, κυνηγούν και τους ενήλικους αλλά με λιγότερη επιτυχία.
Οι νεοσσοί δε ζευγαρώνουν μέχρι να γίνουν πέντε ετών. Κατά μέσο όρο, δεν επιστρέφουν στις αποικίες έως ότου γίνουν τεσσάρων. Το ελάχιστο ποσοστό επιβίωσης κατά το πρώτο χρόνο ζωής των νεοσσών είναι περίπου 19%. Το μέσο ετήσιο ποσοστό επιβίωσης ενηλίκων είναι 95,1%. Ο μέσος όρος ζωής είναι 19.9 έτη. Αν οι νεαροί πιγκουίνοι μπορέσουν να επιβιώσουν κατά το πρώτο έτος ζωής τους, έχουν πάρα πολλές πιθανότητες μακροζωίας.

http://www.villagecinemas.gr

Σας προτείνω:
Δείτε το ντοκυμανταίρ " The Emperor’s Journey" (Το ταξίδι του αυτοκράτορα): η επική ιστορία του ηρωικού αγώνα τους για επιβίωση.
Διαβάστε τη συνέντευξη του σκηνοθέτη Λικ Ζακέ 
http://www.melodia.gr/4dcgi/_w_articles_mel1_100285_01/12/2005_139847