Το τζάγκουαρ ή ιαγουάρος είναι ένα αιλουροειδές του γένους Panthera. Είναι το μοναδικό είδος του γένους αυτού που ζει στην Αμερική. Είναι το τρίτο σε μέγεθος αιλουροειδές, μετά την τίγρη και το λιοντάρι και το μεγαλύτερο στο δυτικό ημισφαίριο.
Εκτείνεται από τις νότιες ΗΠΑ και το Μεξικό, σε ένα μεγάλο μέρος της Κεντρικής Αμερικής και νότια, μέχρι την Παραγουάη και την βόρεια Αργεντινή.
Φωτογραφία jquental
Το όνομά του προέρχεται από τη λέξη των ινδιάνων της Νότιας Αμερικής "yaguara", που σημαίνει "το θηρίο που σκοτώνει τη λεία του με ένα άλμα". Στην εμφάνιση, μοιάζει πολύ με τη λεοπάρδαλη αν και είναι μεγαλύτερο. Τα πυκνά τροπικά δάση είναι το αγαπημένο του περιβάλλον. Έχει πολύ καλή σχέση με το νερό και, όπως και η τίγρης, απολαμβάνει το κολύμπι. Πολύ συχνά βρίσκεται να ζει κοντά σε πηγές νερού.
Είναι ένα μοναχικό ζώο, που στήνει ενέδρες στα θηράματά του, κυρίως την αυγή και το σούρουπο και βρίσκεται στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας.
Πρόκειται για ένα από τα "θεμέλια είδη", τα οποία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην σταθεροποίηση των οικοσυστημάτων και την ρύθμιση των πληθυσμών των ζώων που κυνηγούν.
Φωτογραφία Emmanuel FAIVRE
Είναι ένα μεγάλο και εξαιρετικά μυώδες ζώο, του οποίου το μέγεθος και το βάρος ποικίλλει σημαντικά. Το βάρος του κυμαίνεται από 56 έως 96 κιλά. Έχουν καταγραφεί μεγαλύτερα αρσενικά, των οποίων το βάρος έφτανε τα 160 κιλά, όπως επίσης και μικρότερα θηλυκά με βάρος 36 κιλά. Το μήκος του κυμαίνεται από 1,2-1,95 μέτρα και η ουρά του προσθέτει άλλα 45-75 εκατοστά.
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο στην εμφάνισή του είναι το τρίχωμά του. Σε γενικές γραμμές, έχει ένα καφέ-πορτοκαλί τρίχωμα, αλλά σε κάποια τζάγκουαρ μπορεί να είναι από κόκκινο-καφέ έως μαύρο. Έχει μαύρες ροζέτες, που εξυπηρετούν το σκοπό του καμουφλάζ. Το σχήμα τους διαφέρει σε κάθε ζώο.
Το μαύρο τζάγκουαρ δεν είναι ξεχωριστό είδος. Αποτελεί το 6% του πληθυσμού των τζάγκουαρ και είναι γνωστό ως "μαύρος πάνθηρας". Το ζώο φαίνεται εντελώς μαύρο, αν όμως παρατηρηθεί από κοντά οι χαρακτηριστικέ ροζέτες του είδους είναι ορατές. Εξαιρετικά σπάνια εμφανίζονται αλμπίνο τζάγκουαρ, που ονομάζονται λευκοί πάνθηρες.
Φωτογραφία Ron Singer
Το μαύρο τζάγκουαρ δεν είναι ξεχωριστό είδος. Αποτελεί το 6% του πληθυσμού των τζάγκουαρ και είναι γνωστό ως "μαύρος πάνθηρας". Το ζώο φαίνεται εντελώς μαύρο, αν όμως παρατηρηθεί από κοντά οι χαρακτηριστικέ ροζέτες του είδους είναι ορατές. Εξαιρετικά σπάνια εμφανίζονται αλμπίνο τζάγκουαρ, που ονομάζονται λευκοί πάνθηρες.
Το τζάγκουαρ έχει ένα εξαιρετικά ισχυρό δάγκωμα, συγκριτικά με άλλα μεγάλα αιλουροειδή. Το δάγκωμά του είναι δύο φορές ισχυρότερο από αυτό του λιονταριού και είναι το δεύτερο ισχυρότερο ανάμεσα στα θηλαστικά, μετά την ύαινα. Έτσι μπορεί και κυνηγά ζώα με σωματικό βάρος μεγαλύτερο των 300 κιλών. Η δύναμη αυτή του επιτρέπει να κομματιάσει το καβούκι μιας χελώνας. Είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος που σκοτώνει: δαγκώνει απευθείας στο κρανίο του θηράματος, ανάμεσα στα αυτιά, δίνοντας έτσι ένα θανατηφόρο χτύπημα στον εγκέφαλό του.
Φωτογραφία MarcusObal
Το εντυπωσιακό και πανέμορφο αυτό ζώο είναι δεξιοτέχνης στο κολύμπι, στο σύρσιμο και στην αναρρίχηση.
Μετά από περίοδο κύησης 93-105 ημερών το θηλυκό γεννά μέχρι τέσσερα μικρά, συνήθως δύο. Η μητέρα γίνεται πολύ προστατευτική με τα μικρά της και διώχνει το αρσενικό μετά τη γέννα, αφού υπάρχει ο κίνδυνος το αρσενικό να σκοτώσει τα μικρά, συμπεριφορά που έχει παρατηρηθεί και στις τίγρεις. Η διάρκεια ζωής του στην άγρια φύση είναι 12-15 χρόνια, ενώ σε συνθήκες αιχμαλωσίας φτάνει τα 23 χρόνια.
Μετά από περίοδο κύησης 93-105 ημερών το θηλυκό γεννά μέχρι τέσσερα μικρά, συνήθως δύο. Η μητέρα γίνεται πολύ προστατευτική με τα μικρά της και διώχνει το αρσενικό μετά τη γέννα, αφού υπάρχει ο κίνδυνος το αρσενικό να σκοτώσει τα μικρά, συμπεριφορά που έχει παρατηρηθεί και στις τίγρεις. Η διάρκεια ζωής του στην άγρια φύση είναι 12-15 χρόνια, ενώ σε συνθήκες αιχμαλωσίας φτάνει τα 23 χρόνια.
Η απώλεια και ο κατακερματισμός των ενδιαιτημάτων του έχει οδηγήσει σε μείωση του πληθυσμού των τζάγκουαρ. Ενώ έχει απαγορευθεί το εμπόριο τους παγκοσμίως, εν τούτοις συχνά σκοτώνεται από τον άνθρωπο και κυρίως από αγρότες και κτηνοτρόφους στην νότια Αμερική. Το ζώο θεωρείται "σχεδόν απειλούμενο", που σημαίνει ότι μπορεί να θεωρηθεί απειλούμενο στο εγγύς μέλλον.
Φωτογραφία Bodokitty
Το τζάγκουαρ έχει εξέχουσα θέση στη μυθολογία πολλών αυτόχθονων πληθυσμών της Αμερικής, συμπεριλαμβανομένων των Μάγια και των Αζτέκων.
Στην προ-Κολομβιανή Κεντρική και Νότια Αμερική, το τζάγκουαρ ήταν σύμβολο εξουσίας και δύναμης. Στον πολιτισμό των Μάγια υπήρχαν διάφορες θεότητες που σχετίζονταν με το τζάγκουαρ. Ο θεός της επίγειας φωτιάς, ο θεός L, η θεά της μαιευτικής , του πολέμου κ.ά., στις προσωποποιήσεις τους έχουν στοιχεία από το τζάγκουαρ, όπως τα αυτιά του, τα νύχια του ή τα δόντια του και το δέρμα του.
Φωτογραφία bodokitty
Επίσης πίστευαν ότι το τζάγκουαρ διευκόλυνε την επικοινωνία μεταξύ των ζωντανών και των νεκρών και ότι προστάτευε τη βασιλική οικογένεια. Ένα από τα μεγαλύτερα οικοδομήματα των Μάγια, ο Tikal Temple I, είναι γνωστός και με το όνομα "Temple of the Great Jaguar"-"Ο ναός του μεγάλου τζάγκουαρ", λόγω ενός υπέρυθρου, που θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει ένα βασιλιά που κάθεται στο θρόνο του τζάγκουαρ. Θεωρούσαν αυτά τα δυνατά αιλουροειδή ως συντρόφους τους στον πνευματικό κόσμο. Πολλοί ηγέτες τους είχαν στο όνομά τους την λέξη "b'alam", την οποία χρησιμοποιούσαν για το τζάγκουαρ.
Φωτογραφία robwrightphotography
Οι Αζτέκοι θεωρούσαν το τζάγκουαρ προσωποποίηση του θεού Τεζκατλιπόκα, θεό του σκότους, του πειρασμού, της μαγείας, του πολέμου και των υλικών πραγμάτων. Οι καλύτεροι πολεμιστές τους τους ονομάζονταν "Ιππότες Τζάγκουαρ " και φορούσαν ενδύματα κατασκευασμένα από δέρμα τζάγκουαρ.
Στη μυθολογία πολλών σύγχρονων πολιτισμών ιθαγενών της Νότιας Αμερικής, παρουσιάζεται ως, το πλάσμα που έδωσε στους ανθρώπους τη δύναμη να καταπολεμά τη φωτιά.
Φωτογραφία Russell Smith
Φωτογραφία Bodokitty
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου