Το τραγούδι της ερήμου

Ένας μυστηριώδης ήχος ακούγεται στους αμμόλοφους της Σαχάρας. Μια παράξενη συμφωνία γεμίζει τον αέρα με ήχους χαμηλής συχνότητας. Για αιώνες, ο απόκοσμος ήχος μάγευε τους επισκέπτες της ερήμου. Όταν ο Μάρκο Πόλο άκουσε τον ήχο αυτό για πρώτη φορά στην Κίνα και νόμισε ότι ήταν τα κακά πνεύματα της ερήμου. Ο Κάρολος Δαρβίνος δεν μπορούσε να εξηγήσει το φαινόμενο. Οι άνθρωποι της Σαχάρας πίστευαν ότι οι ήχοι ήταν η φωνή του Θεού, που τους μιλούσε μέσω της άμμου.

Φωτογραφία  mikemellinger
Η άμμος παράγει ήχο. Καθώς ο αέρας περνά πάνω από τους αμμόλοφους εκπέμπεται η απόκοσμη μουσική της ερήμου. Τρεις είναι οι παράγοντες που πρέπει να συνυπάρχουν για να "τραγουδήσει" η άμμος της ερήμου: Οι κόκκοι της άμμου πρέπει να είναι στρογγυλοί και μεταξύ 0,1 και 0,5 mm σε διάμετρο, η άμμος πρέπει να περιέχει διοξείδιο του πυριτίου και να έχει ένα συγκεκριμένο επίπεδο υγρασίας. Ο ήχος που εκπέμπεται είναι περίπου στα 450 Hz.

Φωτογραφία  Neal J.Wilson
Σε κάποιους αμμόλοφους, ο ήχος ακούγεται για 15 λεπτά και ακούγεται σε απόσταση 10 χιλιομέτρων. Σε κάποιους άλλους, το φαινόμενο είναι τακτικό, καθημερινό. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με το μηχανισμό που δημιουργεί τον ήχο. Θεωρείται ότι η συχνότητα του ήχου συνδέεται με τον ρυθμό διάτμησης ή το πάχος του ξηρού επιφανειακού στρώματος της άμμου. Τα ηχητικά κύματα αναπηδούν, μπρος και πίσω, ανάμεσα στην επιφάνεια του αμμόλοφου και την επιφάνεια του υγρού στρώματος. Η αντήχηση που δημιουργείται αυξάνει την ένταση του ήχου. Ο ήχος μπορεί να δημιουργείται από την τριβή μεταξύ των κόκκων της άμμου ή από τη συμπίεση του αέρα μεταξύ τους.

Φωτογραφία susanreep

Το 2009, ωστόσο, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Γαλλίας διαπίστωσαν ότι ο ήχος δημιουργείται από τις δονήσεις των κόκκων της άμμου που δημιουργούν χιονοστιβάδα κάτω από τους αμμόλοφους. Το τραγούδι των αμμόλοφων είναι ένα φυσικό φαινόμενο, που εμφανίζεται σ 35 ερήμους σε όλο τον κόσμο-από την Καλιφόρνια και το Μίτσιγκαν των ΗΠΑ, μέχρι την Κίνα και βέβαια τη Σαχάρα και την έρημο Ναμίμπ στην Αφρική.

Φωτογραφία  Melanie Lukesh

Στο βίντεο που ακολουθεί, από τη συναρπαστική σειρά "Αφρική" από το BBC, σε σκηνοθεσία και αφήγηση από τον David Attenborough, θα ακούσετε τον απόκοσμο ήχο της άμμου στους αμμόλοφους της Σαχάρας. 

Πηγές 1 2 3 4