Όμορφος κόσμος, μαγικός: Γνωρίστε τα γεράκια ταραντούλες

Παρασκευή 15 Ιουνίου 2012

Γνωρίστε τα γεράκια ταραντούλες

Διαβάζοντας το τίτλο σίγουρα θα νομίσατε ότι η σημερινή εγγραφή θα αφορά μια αράχνη ταραντούλα ή ίσως ένα γεράκι.

Όμως όχι, ούτε το ένα ούτε το άλλο.

Όταν μιλάμε για "γεράκι ταραντούλα" αναφερόμαστε σε μια σφήκα.

Φωτογραφία Ned Harris

Οι σφήκες της οικογένειας Pompilidae αποκαλούνται και σφήκες αραχνών (στη Νότιο Αφρική, κάποια είδη αναφέρονται και ως marabunta ή maribondo, αν και αυτά τα ονόματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για κάθε σφήκα με μεγάλο κεντρί). Η οικογένεια αυτή είναι πολυπληθής με 4.200 είδη σε 4 υποκατηγορίες.

Φωτογραφία Kynn

Τα πιο οικεία είδη έχουν μήκος μέχρι 5 εκατοστά και συγκαταλέγονται στις μεγαλύτερες σφήκες. Έχουν μαύρο-μπλε χρώμα και λαμπερά φτερά με σκούρο πορτοκαλί χρώμα, στην απόχρωση της σκουριάς (άλλα είδη έχουν μαύρα φτερά με μπλε καταλήξεις). Το χρώμα των φτερών τους προειδοποιεί πιθανούς θηρευτές ότι είναι επικίνδυνες. Τα μακρυά πόδια τους έχουν γαμψά νύχια για να παλεύουν με τα θύματά τους. Το κεντρί μιας θηλυκής σφήκας ταραντούλας μπορεί να έχει μήκος μέχρι και 7 χιλιοστά, και το τσίμπημά της θεωρείται ως ένα από τα πιο επίπονα στον κόσμο των εντόμων.

Φωτογραφία Kevin Stohlgren

Τα γεράκια ταραντούλες κυνηγούν ταραντούλες οι οποίες χρησιμεύουν ως τροφή για τις προνύμφες τους. Το θηλυκό γεράκι ταραντούλα αιχμαλωτίζει, τσιμπάει, και παραλύει την αράχνη, και στη συνέχεια είτε σέρνει το θήραμά στο λαγούμι της, είτε το μεταφέρει σε μία ειδικά διαμορφωμένη φωλιά όπου ένα αυγό γεννιέται πάνω στο σώμα της αράχνης και η είσοδος της φωλιάς καλύπτεται.

Φωτογραφία Astrobradley

Όταν εκκολαφθεί το αυγό, η προνύμφη δημιουργεί μια μικρή τρύπα στην κοιλιά της αράχνης, έπειτα βυθίζεται στην κοιλιά της και τρέφεται λαίμαργα, αποφεύγοντας τα ζωτικά όργανα για όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα γίνεται, ώστε το σώμα να διατηρηθεί φρέσκο. Μετά από μερικές εβδομάδες, η προνύμφη μεταμορφώνεται. Στην τελική φάση, η σφήκα γίνεται ενήλικη, και σχίζει την κοιλία της αράχνης για να βγει έξω. Η σφήκα αναδύεται από τη φωλιά για να συνεχίσει τον κύκλο της ζωής της.

Φωτογραφία Kelowna_Birdman

Οι σφήκες ταραντούλες είναι επίσης νεκταροφάγες. Η κατανάλωση φρούτων που έχουν υποστεί ζύμωση τις μεθάει σε βαθμό που δυσκολεύονται να πετάξουν.

Φωτογραφία Davehood

Αν και οι σφήκες τείνουν να είναι πιο ενεργές κατά τη διάρκεια της ημέρας κατά τους θερινούς μήνες, συνήθως αποφεύγουν τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Η αρσενικές σφήκες ταραντούλες δεν κυνηγούν. Τρέφονται από τα λουλούδια των ασκληπιών, και άλλων φυτών. Τα αρσενικά ακολουθούν μια τακτική που λέγεται hill-topping: Κάθονται στη κορυφή ψηλών φυτών και προσπαθούν να εντοπίσουν περαστικά θηλυκά που είναι έτοιμα για αναπαραγωγή.

Φωτογραφία Ned Harris

Παγκοσμίως τα γεράκια ταραντούλες απαντώνται σε διάφορες περιοχές, από την Ινδία έως τη νοτιοανατολική Ασία, την Αφρική, την Αυστραλία, και την Αμερική. Σφήκες αυτού του είδους έχουν εντοπιστεί σε βόρεια σημεία όπως το Σολτ Λέικ Σίτυ (Γιούτα, ΗΠΑ), και σε νότιες περιοχές έως και την Αργεντινή, με τουλάχιστον 250 είδη να ζουν στη Νότιο Αμερική. Αρκετά είδη από γεράκια ταραντούλες απαντώνται σε ερήμους στις νοτιοδυτικές Η.Π.Α.

Φωτογραφία Ned Harris

Τα γεράκια ταραντούλες είναι σχετικά μη επιθετικά και σπάνια τσιμπούν χωρίς πρόκληση. Ωστόσο το κεντρί, ιδιαίτερα της Pepsis formosa, είναι από τα πιο επίπονα κεντριά εντόμων, αν και ο έντονος πόνος διαρκεί μόνο 3 λεπτά.

Φωτογραφία jerryoldenettel

Μιλώντας για την προσωπική του εμπειρία, ένας ερευνητής περιέγραψε τον πόνο ως "...άμεσο, βασανιστικό πόνο που καθιστά το θύμα ανίκανο να κάνει οτιδήποτε, εκτός από το να ουρλιάξει. Η πνευματική πειθαρχία δεν αποδίδει σε τέτοιες περιπτώσεις." Από άποψη διαβάθμισης, το κεντρί αυτής της σφήκας βρίσκεται κοντά στη κορυφή του Schmidt Sting Pain Index (Κατάταξη κατά Schmidt Πόνου από Κεντρί), καθώς είναι δεύτερη μετά το κεντρί του μυρμηγκιού σφαίρα και ο πόνος που προκαλεί περιγράφεται από τον Schmidt ως "εκτυφλωτικός, άγριος, πόνος που θυμίζει ηλεκτροσόκ".

Φωτογραφία sankax

Επειδή έχουν πολύ μεγάλο κεντρί ελάχιστα ζώα μπορούν να τις φάνε. Ένα από αυτά είναι ο γεωκόκκυγας (roadrunner). Επειδή πολλοί θηρευτές αποφεύγουν αυτές τις σφήκες, υπάρχουν πολλά έντομα που μιμούνται την εμφάνισή τους, στα οποία συμπεριλαμβάνονται ποικίλες άλλες σφήκες και μέλισσες, καθώς και νυχτοπεταλούδες, μύγες, και σκαθάρια.